Studiereis Finland

.

In de week van 6 - 9 maart 2017 zijn we met de teams van BS 't Getij, 't Poppeke en Foxkidz op studiereis naar Finland geweest.  Op deze pagina kunt het verslag lezen wat gemaakt is om kinderen, ouders en andere belangstellenden op de hoogte gehouden van ons studieavontuur.

Vanmorgen ging voor velen van ons de wekker rond 3 uur. Het personeel dat in Kloosterzande werd opgehaald, moest om 4 uur bij school verzamelen. Er werd ook een deel in Hulst opgehaald en zij werden om 4.30 uur verwacht. Rond 7 uur kwamen we aan op Schiphol en was er tijd voor een kopje koffie of thee. Om 7.45 uur moesten we naar de gate om in te checken. Dat verliep niet even soepeltjes, omdat de lopende band storing had. Maar toen dit eenmaal verholpen was, konden we verder richting de douane. Iedereen moest alles door het scanapparaat halen. Schoenen moesten uit en we moesten om de beurt in ‘Mega Mindy-houding’ in de scanner gaan staan. Gelukkig mocht iedereen mee richting het vliegtuig. We hadden nog ongeveer 3 kwartier om even tax-free te winkelen en om 9.30 uur moesten we bij Gate D61 verzamelen om te boarden. Het was een klein vliegtuig, maar gelukkig pasten we er allemaal in! Zelfs alle koffers en handbagage kon mee in het vliegtuig. Na een kleine vertraging (omdat er mensen wel de bagage hadden ingecheckt, maar zelf niet bij de gate kwamen opdagen en dus al hun koffers weer uit het vliegtuig moesten), vertrokken we dan toch richting Finland. Voor een aantal van ons was het de eerste keer vliegen, maar voor anderen was het al wat meer routine.
Rond 13.30 uur (Finse tijd, want in Finland is het een uurtje later dan in Nederland) kwamen we aan op het vliegveld van Helsinki. Dat was gelukkig allemaal goed gegaan. Ook iedereen had zijn bagage weer terug gevonden.
We werden in de ontvangsthal opgehaald door een Finse gids. Gelukkig sprak ze een goed woordje Engels. We gingen in een busje, waar de koffers maar net in pasten, een sightseeing doen door Helsinki. We kwamen langs alle belangrijke gebouwen en mooie monumenten. Bij het park stopten we nog even en ook bij de haven hebben we een korte stop gemaakt. Het was heel fijn om zo Helsinki te zien. De gids vertelde heel veel over de geschiedenis van Finland en over de gewoontes en gebruiken. Door haar verhaal hebben we al een heleboel vragen van de kinderen kunnen beantwoorden. Natuurlijk zullen we die antwoorden netjes uitwerken, zodat de kinderen van ’t Getij goed antwoord op hun vragen kunnen krijgen.

Na de sightseeing van zo’n 2 uur, kwamen we aan op de hotelkamer. We hadden zo’n 3 kwartier om ons even op te frissen, want om 17.30 uur werden we verwacht in een apart zaaltje bij het restaurant. We kregen uitleg van onze begeleider over het programma en de precieze tijden waarop we de komende week verwacht worden ergens te zijn. Daarna kregen we de opdracht om in twee- en drietallen onze vragen uit te werken. Het eerste wat we moesten ordenen waren de vragen die we hadden. De tweede opdracht daarbij was dat we deze vragen moesten linken aan het hoofddoel van onze reis en ook aan de uitgangspunten van  kindcentrum Kloosterzande en de Oostvogel. Tot slot moesten we deze vragen goed voorbereiden in het Engels, zodat we morgen goed voorbereid op pad konden gaan.
Toen alle groepjes dit gedaan hadden, werd dit teruggekoppeld in het hele team en werd er gekeken naar overlap en eventuele aanpassingen in de formulering van vragen. Daarnaast kwam ook naar voren dat we moesten proberen onze Nederlandse ‘kennis’ even te parkeren en met ‘open mind’ de scholen in te gaan. Ook is het belangrijk dat we goed doorvragen. Om dit alles in het Engels te doen, viel niet mee, maar was zeker wel een goede oefening voor de komende dagen.
Na dit overleg gingen we rond 19.15 uur lekker eten. Een heerlijk Fins voor-, hoofd- en nagerechtje en daarna was er nog even tijd voor onszelf. Een aantal van ons ging al terug naar de kamer (even douchen en daarna lekker op bed) en een aantal van ons bleef nog even een uurtje kletsen, maar ging daarna toch ook richting de kamer. Morgen om 6.30 uur wordt het ontbijt geserveerd en moeten we om 7.45 fit en fruitig de bus in naar onze eerste bestemming: Het bezoek van Ilola Basic school! ’s Middags staat het Finnish National Agency for Education op het programma. Tevens gaan we die dag op zoek naar antwoorden op de vragen van kinderen, ouders en de teams.

 Huomenna (=tot morgen)

Vanmorgen ging rond 6.15 uur Finse tijd (5.15 uur Nederlandse tijd) de wekker. Tussen 6.30 en 7.30 uur konden we ontbijten, want om 7.45 uur vertrok de bus die ons naar de Finse dorpsschool Ilolan bracht. Het was ongeveer een uurtje rijden. We reden door het prachtige Finse landschap met om ons heen sneeuw en ijs. We zagen onderweg zelfs mensen die aan het ijsvissen waren in een bevroren meer.
Toen we bij de school aankwamen, hadden de kinderen er net de eerste les op zitten. De school begint daar namelijk om 8 uur in de ochtend. De kinderen vonden het eerst best spannend om zoveel buitenlandse mensen te zien. We werden opgevangen door Armi. Zij vertelde ons eerst wie ze was, hoe lang ze op school werkte en daarna globaal allerlei zaken over hun school. Ze liet ons een video zien die de leerlingen uit haar groep 3/4 (bij ons groep 5/6) hadden gemaakt. Ook in Finland blijkt dat er een aantal kleinere scholen dicht moeten i.v.m. bezuinigingen en de kinderen hadden een video gemaakt over waarom hun school moest blijven. Daarna kregen we de gelegenheid om haar allerlei vragen te stellen. Hier kwamen onze voorbereidingen van gisteren erg goed van pas.
Een aantal van de dingen die we te horen kregen: De school begint meestal om 8 uur. Er zijn ook dagen dat de school om 9 uur begint. De kinderen van groep 1 (groep 3 in Nederland) moeten wekelijks 20 uur naar school. Dit loopt op tot de kinderen uit de 6^e groep (groep 8 in Nederland) die 26 uur naar school moeten. De kinderen in de bovenbouwgroep kunnen er ook voor kiezen om Zweeds als keuzevak te doen en zij krijgen wekelijks 2 uur extra Zweedse les. In principe moet de groepsleerkracht alle vakken geven, alhoewel er ook scholen zijn die een vakleerkracht muziek of gym hebben. Bij gym gaan de kinderen vooral naar buiten. Omdat er nu veel sneeuw en ijs ligt, gingen de kinderen vandaag skiën bij de gymles, samen met de groepsleerkracht.
Na elke les van 45 minuten gaan de kinderen een kwartiertje naar buiten. Op het schoolplein lag een dikke laag ijs en ook sneeuw op de hoger gelegen stukken. Kinderen speelden daar een potje voetbal en speelden met de takken van de bomen. Ook klommen ze over de grote keien. Er was best veel ruimte gezien het leerlingaantal wat buiten was. De kinderen hadden veel vrijheden, maar wisten wel precies wat de regels waren.
In de klas werkten de kinderen ook met een lesrooster, waarbij verschillende vakken op de planning stonden. De kinderen werkten vanuit methodes die werden ondersteund met een soort digibord (computer met een beamer/projectiescherm). De kinderen in de bovenbouw hadden vragen voorbereid voor ons over Nederland en onze school. Ze stelden deze vragen in het Engels en wij beantwoordden deze ook in het Engels. Als de leerlingen het niet helemaal begrepen, hielp de juf met de Finse vertaling. Er waren 2 onderwijsassistenten op deze school, die beiden 2 dagen werkten. Zij hielpen in de klas. De juf gaf les aan de groep en op het moment dat er één of een groepje kinderen het niet goed begreep werden zij geholpen door de assistent.
We mochten ook op de school lunchen. In Finland is het zo dat er op school een warme lunch aangeboden wordt en alle kinderen blijven over. Ze hebben een half uurtje om te eten. Zodra een kind klaar is, ruimt deze zelf zijn/haar bord af en gaat dan naar buiten toe tot het tijd is om terug naar binnen te gaan. We kregen heerlijke Finse vissoep. Na de lunch gingen we terug de klassen in, zodat diegenen die in de ochtend de bovenbouw hadden gezien nu konden gaan kijken in de midden- en onderbouw en andersom. 
De kinderen van  ’t Getij hadden een aantal vragen opgesteld en deze hadden we uiteraard meegenomen. Deze vragen zijn gesteld aan de kinderen uit de bovenbouwgroep. We hebben hier een filmpje van gemaakt en we zullen proberen om dit filmpje op de scholen in Kloosterzande en Lamswaarde, maar ook op de bso’s te laten zien als we weer terug thuis zijn.
Aan het eind van de middag hadden de kinderen van groep 4, 5 en 6 (* groep 6,7 en 8) keuze uit werken met hout (met een mes slepen de leerlingen uit hout een botermes of opscheplepel), gezelschapsspelletjes of knutselen (met een strijkijzer van plastic tasjes een nieuwe tas maken). De kinderen van de jongere groepen waren al naar huis i.v.m. de kortere lestijd.
We hebben ook nog nagevraagd over het huiswerk in Finland. Ook op Finse scholen hebben de leerlingen huiswerk en moeten ze toetsen maken. Elke dag ongeveer een kwartiertje huiswerk, wat vooral bestaat uit rekenen en lezen. Ook moeten er toetsen geleerd en gemaakt worden om de progressie van kinderen bij te houden, maar ook om de leerlingen verantwoordelijkheid te geven over hun eigen leerproces.
Naast de school was een gebouw waar de buitenschoolse opvang in zat. Uiteraard hebben we ook hier een kijkje genomen om te zien hoe de kinderen daar werden opgevangen. In het lokaal waren gymtoestellen aanwezig (ringen, touwen, klimwand), maar ook spel- en speelmateriaal. Er waren daar maximaal 15 kinderen per leidster.
Rond 13.30 uur hebben we samen geëvalueerd wat we hebben gezien en wat ons was opgevallen op deze school. Wat ons als eerste opviel was de rust. Zowel de leerlingen als de leerkrachten straalden een vorm van rust uit.  Wat vandaag niet af is, doen we morgen. Maken we op een later tijdstip rustig af.
Daarnaast was er een grote band van vertrouwen tussen leerkracht en leerlingen. Dit werkte beide richtingen uit. De kinderen kregen van de leerkracht vertrouwen om bepaalde dingen zelfstandig te doen, maar aan de andere kant ook vanuit de kinderen naar de leerkracht toe. Kinderen kregen een bepaalde vorm van vrijheid en lieten zien hier verantwoord mee om te kunnen gaan.
Er was een grote mate van creativiteit, meer balans tussen het leren en de creatieve vorming.
De discipline van de kinderen was ook opvallend. Binnen 2 minuten waren de kinderen van binnen naar buiten (inclusief aandoen van schoenen, jas, sjaal, muts, skibroek, etc). Ook andersom was dit van buiten naar binnen in minder dan 3 minuten georganiseerd.
Er lag veel nadruk op buiten: buiten spelen, buiten gymmen, buiten leren
Na de evaluatie zijn we met de bus terug gegaan naar Helsinki. Daar hebben we een bezoek gebracht aan het Finnish National Agency for Education. Dhr. Aapo Koukku heeft ons van alles verteld over het beleid rondom het Finse onderwijs. Hoe zit het in elkaar. Waarom worden bepaalde keuzes gemaakt, maar ook heel eerlijk zorgen gedeeld rondom motivatieproblemen in het onderwijs (met name bij jongens) en waarom er relatief zo weinig mannen in het onderwijs werken (gelukkig hebben wij dat probleem in Kloosterzande/Lamswaarde minder met onze mannelijke collega’s). Opvallend was dat in Finland eigenlijk wordt gewerkt in 3 lagen. De bovenste laag is het ministerie. Zij geven uiteindelijk alleen de financiële middelen en globale richtlijnen. De middelste laag zijn de gemeentes die de financiën verdelen over de scholen en de richtlijnen voor het curriculum verder uitzetten. En dan de onderste, eigenlijk de belangrijkste laag, de scholen. Zij zetten hun jaarplan uit. Zij beslissen wat ze met het geld doen (leerkrachten, middelen aanschaffen, gebouwen onderhouden).
Het belangrijkste wat ook hier weer naar voren kwam, was het vertrouwen in elkaar. Het grote vertrouwen wat de overheid en de gemeente, maar ook de gemeenschap heeft in de leerkrachten. Zij mogen zelf invulling geven. Hoeven eigen nauwelijks verantwoording af te leggen, maar wel weten wat ze waarom doen.
We hebben ook gepraat over het nieuwe beleid wat is uitgeschreven voor de scholen. De belangrijkste veranderingen zijn dat er meer aandacht is voor gym/beweging, creatieve vakken en kunst. Daarnaast worden scholen en leerkrachten aangemoedigd om veel meer te leren buiten het klaslokaal en ook om vakken samen te voegen. Niet gesplitste vakken geven, maar juist werken vanuit een thema en dan de losse vakken hierin te integreren. Over een aantal jaar wordt dit beleid opnieuw geëvalueerd om te kijken of dit werkt. Belangrijk in dit nieuwe beleid is dat de overgang gelijkmatig gebeurt. Stap voor stap, het gaat om evolutie en niet om revolutie. Ook belangrijk is dat de overheid geen ranking wil maken tussen de verschillende scholen. Geen strijd, maar ook weer op basis van vertrouwen. Leerlingen maken aan het eind van de 9 leerjaren een toets. Op basis van die gegevens, samen met de evaluatie die een school maakt, worden er eventuele adviezen gegeven aan scholen.
We hebben nog heel veel andere interessante dingen gehoord, maar dat is te veel om nu op te noemen en het dag-verslag is al een stukje langer dan van te voren gepland ;-)
Na deze informatieve middag hadden we nog een uurtje voor onszelf en daarna zijn we in een typisch Fins restaurantje gegeten. Overheerlijke rendierenstoofpot met puree en cranberries. Als toetje hadden we zoute caramelsaus (gemaakt met salmiak) met ijskoude  cranberries. Daarna konden we terug naar het hotel en gingen we slapen, want morgen is weer een lange, informatieve dag.

hyvää yötä (=welterusten)

Vanmorgen stond wederom de wekker rond 6.15 uur. Tussen 6.30 en 7.30 konden we genieten van een heerlijk Fins ontbijt en toen meester Godfried in de ontbijtzaal kwam hebben we luidkeels voor hem gezongen. Hij had een mooie versierde stoel en kreeg een kroon op! Ook was er een cakeje voor hem met kaarsjes erop.

Na dit mini-feestje moesten we ons klaarmaken voor een wandeltocht richting het station. We gingen met een soort metro/trein naar de Jokiniemi-school in Vantaa. Toen we aankwamen, bleek dit een hele grote school te zijn. Het bestond uit 3 gebouwen. We werden ontvangen door de adjunct-directeur. Hij vertelde ons dat de school in 1997 gestart is met als uitgangspunt dat alle kinderen uit het gebied rondom de school welkom waren. Ze zijn toen gestart met basisonderwijs: groep 1 t/m 6 (In Nederland groep 3 t/m 8) en vanaf 2003 zijn ook de groepen 7 t/m 9 erbij gekomen (dit zijn bij ons de eerste 3 jaren van het voortgezet onderwijs). De school heeft momenteel 750 leerlingen en ze verwachten er dit jaar nog zo’n  200 leerlingen bij. De school heeft 50 onderwijsassistenten, 55 leerkrachten en 3 directieleden.
In Vantaa mogen ouders niet zelf kiezen naar welke school ze gaan. Kinderen gaan gewoon naar de dichtstbijzijnde school. Dit omdat het uitgangspunt is dat alle scholen goed zijn. In een grote stad als Helsinki mogen ouders wel zelf kiezen. Dit ook omdat er daar meerdere scholen zijn en er veel meer kinderen in eenzelfde gebied wonen.
Deze school heeft 7 klassen met gehandicapte kinderen. Dat varieert van kinderen met een verstandelijke handicap tot een lichamelijke beperking, maar ook een mix van beide. In zo’n klas zitten 5 tot 8 leerlingen. Elke leerling heeft zijn/haar eigen assistent. Dit wordt door de overheid gesubsidieerd. Het uitgangspunt hierbij is dat integratie voor deze leerlingen heel belangrijk is, maar ook de begripsvorming van de andere kinderen. Indien mogelijk sluiten deze leerlingen bij een aantal lessen aan bij een ‘gewone’ klas. Ook kinderen met autisme hebben een eigen begeleider in de klas. Op deze manier is er meer begrip voor deze kinderen, omdat andere leerlingen ermee opgroeien. Voor de kinderen met een beperking is een enorme groei zichtbaar. Omdat er ook hier hoge doelen gesteld worden, groeien deze kinderen meer dan wanneer je ze op een aparte school zou zetten, is de visie van deze school.
Voor plusleerlingen is er geen apart programma. De leerkrachten zorgen ervoor dat er voldoende uitdaging is. Bij hoge uitzondering zijn er wel hoogbegaafden die in de bovenbouw van het basisonderwijs of de onderbouw van het voortgezet onderwijs onderdelen of een groep kunnen versnellen. Voor deze kinderen wordt dan een aanvullend programma gemaakt, zodat ze wel de schooltijd kunnen volmaken.
Omdat het een grote school is met veel leerlingen, zijn er per leerjaar wel 3 á 4 groepen. Leerkrachten hebben regelmatig overleg om ervoor te zorgen dat dezelfde lesstof behandeld wordt. Daarnaast heeft wel elke leerkracht de ruimte en vrijheid om dit volledig naar eigen inzicht in te vullen. Ook op deze school is het zo dat na elke les van 45 minuten een kwartier pauze is. Rond 11 uur eten de leerlingen in een grote zaal. De kinderen scheppen zelf de hoeveelheid op, eten zelfstandig (er is nauwelijks toezicht in de eetzaal) en daarna ruimen ze zelfstandig de spullen terug op bij de lopende band. Er wordt netjes gesorteerd: bestek apart, glazen in de bak, borden in de afwastray. Rond 12 uur is er gelegenheid tot sporten in de gymzaal (om beurten). Alle groepen komen hierbij aan de beurt. Er is ook een onderscheid gemaakt voor jongens en meisjes, omdat gemengd sporten niet altijd goed ging. Jongens spelen anders/ruiger dan de meisjes.
Bij de vraag hoe het met vervangingen en werven van leerkrachten gaat in Finland, was het antwoord dat er in de stad heel veel overschot is aan leerkrachten. Bij een sollicitatie zijn er gemiddeld 160 reacties van potentiele leerkrachten. Op het platteland is dit veel minder en is het soms erg lastig om aan leerkrachten te komen. Voor vervangingen heeft deze school een lijst van de universiteit met pas afgestudeerden, zodat er altijd een vervanger beschikbaar is.
Ook op deze school worden kinderen getoetst voor de verschillende vakken. Voor de leervakken gaat de stof ook mee naar huis en krijgen ze tijd om daar te leren. In sommige klassen wordt met leerlingen besproken hoe ze het liefst willen werken aan de stof. Dit kan zijn klassikale lessen en daarna een toets, maar het gebeurt ook dat kinderen ervoor kiezen om werkstukken te maken over de stof en daarna een soort test maken. Belangrijk bij het meebeslissen van de kinderen is dat het de motivatie vergroot, met name de jongens ervaren het meebeslissen als erg positief.
Op onze vraag hoe ouders betrokken worden bij de school en het leerproces van hun kind, werd verteld dat er online een programma is waar ouders mee kunnen kijken, een soort magister. Daar staan alle resultaten op, maar per dag wordt er ook online ingevuld hoe de leerlingen gewerkt hebben. Ouders krijgen daar ook een automatische mail over. Via dit systeem lopen ook de mailcontacten tussen ouders en leerlingen. In september zijn er oudergesprekken. Ook de leerlingen zitten hierbij, omdat de leerlingen dan meedenken over wat ze willen leren. Leerkracht, leerling en ouders maken zo samen een leerplan voor het komende jaar. Aan het eind van het jaar is ook een evaluatiemoment. 2x per jaar krijgen de leerlingen een rapport mee naar huis.
De leerkrachten op deze school (en op de meeste grote scholen in Finland) gaan 6 jaar met de kinderen mee. Dat betekent dat een leerkracht met een groep start in groep 1 (In Nederland groep 3) en met de groep meegroeit tot aan groep 6 (*groep 8).  Mocht het met een leerling echt niet gaan, dan is er wel de mogelijkheid om bij hoge uitzondering van groep te wisselen.
Ook op deze school kwam het vertrouwen in de leerkrachten weer sterk naar voren. Eenmaal aangenomen is er weinig controle en wordt uitgegaan van de professionaliteit van de leerkracht. Het is wel een hele strenge procedure. Omdat er zoveel mensen solliciteren, is de keuze voor een leerkracht erg belangrijk. Dit is met name een directietaak. Het eerste half jaar is er bij een nieuwe leerkracht de nodige begeleiding vanuit de directie, maar daarna (als de leerkracht eenmaal ingewerkt is), wordt uitgegaan van de professionaliteit van deze leerkracht. Uiteraard gebeurt het wel een dat er dingen gesignaleerd worden bij leerkrachten. Dit wordt dan één op één besproken vanuit de directie met de desbetreffende leerkracht. Er worden dan tips gegeven om dingen eventueel anders aan te pakken.
Ook deze school heeft te maken met het nieuwe curriculum wat we gisteren besproken hebben bij het Finnish National Agency for Education. Alle directeuren van de gemeente komen maandelijks bij elkaar en bespreken hoe dingen volgens de nieuwe visie aangepakt zouden kunnen worden. Dit nemen de directeuren dan mee terug naar hun school en bespreken dit in tijdens een vergadering. Elke woensdagmiddag wordt er op school vergaderd, maar er vinden ook heel veel vergaderingen onder lestijd plaats. De assistenten vergaderen apart.
Bij deze school is ook een kinderdagverblijf. In principe staat dit los van de school, maar het zit wel in een gebouw bij de school. Er is in april een overdrachtsmoment waarbij alle leerlingen die doorstromen van het kinderdagverblijf naar het basisonderwijs worden besproken. Er wordt dan zo goed mogelijk gekeken naar welke leerlingen bij elkaar geplaatst worden en welke groepsleerkracht daarbij past.
In de klassen hebben we gezien dat de kinderen veel verantwoordelijkheid krijgen. Ze hebben per vak een weektaak die ze moeten doen. In de onderbouw is het zo dat als huiswerktaken niet gedaan worden, de ouders hierop aangesproken worden. Is dit in de bovenbouw het geval, dan worden deze taken na schooltijd gemaakt. We hebben bijvoorbeeld bij de geschiedenisles in groep 5 (* groep 7) gezien dat de leerlingen een weektaak krijgen, een deel klassikaal bespreken en de rest online moeten verwerken in de klas. Alles wat de kinderen in de klas niet af hebben, krijgen ze mee naar huis en moeten ze ’s avonds of in het weekend afmaken. Alle kinderen hebben hiervoor een eigen laptop die ook elke dag mee naar huis mag. Ook hier komt weer heel sterk het vertrouwen en de verantwoordelijkheid van de leerlingen, maar ook van de leerkracht naar boven.
Het was mooi om de verschillen te ervaren tussen een (hele) grote en een (hele) kleine school, maar ook om de overeenkomsten te zien!

Hierna gingen we met de trein/metro terug naar het hotel om ons klaar te maken voor de universiteit van Finland. We kregen uitleg van mevrouw Laura Salo en doktor Heidi Krzywacki. Zij hebben ons veel verteld over het onderwijs voor de leerkrachten en pedagogisch medewerkers. Daarnaast hebben ze ook van alles uitgelegd over de Daycare (kinderdagverblijf) in Finland.
De basis van de voorschoolse educatie is het leren en ervaren en daarnaast het leren om gaan in/met een groep. Er wordt altijd uitgegaan van het kind. Alle kinderen hebben recht op voorschoolse educatie.
Educare: van 0 tot 5 jaar. Dit is vrijwillig. Ongeveer de helft van de kinderen gaat hier naartoe. Ouders die niet werken kunnen in Finland gekort worden qua tijd op de Educare.
Voorbereiding op de basisschool: 6 jaar. Dit is verplicht. Hier wordt de basis gelegd voor de basisschool.
Voor zowel de educare als de voorschoolse opvang is een curriculum gemaakt wat in ieder geval behandeld moet worden. Er zijn openbare kinderdagverblijven en particuliere. Voor de particuliere opvang moet betaald worden, maar ouders krijgen hier wel een deel van terug van de regering.
Voor Finse ouders is het lastig om een balans te vinden in wel/niet kinderen naar het kinderdagverblijf laten gaan. Ouders zien het nut van de opvang en het omgaan met andere kinderen, maar vinden het ook fijn om hun kind thuis te hebben/houden. In Finland hebben ouder(s), met name moeders sowieso 9 maanden verlof, maar krijgen ook een bedrag, een soort toelage,  als ze thuis willen blijven tot het kind 3 jaar is.
In 2013 is het kinderdagverblijf overgegaan van het ministerie van sociale zaken en gezondheid naar het ministerie van Onderwijs en cultuur. Dit blijft een lastig discussiepunt in Finland, omdat het niet specifiek tot één van deze ministeries behoort, maar een mix is van beiden. Deze wisseling gaf wel grote veranderingen, omdat er een vast curriculum is. Het moet een doorlopende lijn zijn met het basisonderwijs en ook de overdracht moet goed verlopen.
De leidsters van een kinderdagverblijf moeten de universitaire bachelor-opleiding Kindergarten teacher hebben. Dit is een driejarige opleiding.
Ook bij de kinderopvang is een grote basis van vertrouwen. Er is weinig tot geen controle op de leidsters. De verschillende kindercentra ondervragen wel de ouders door middel van een vragenlijst of ze tevreden zijn. Met deze resultaten wordt gekeken of er eventuele verbeterpunten zijn. De overheid is ook bezig met een soort landelijk onderzoek voor de kinderdagverblijven, maar dat is best lastig te realiseren, omdat er veel verschillen zijn in de opvang. Men vindt dat het ene niet specifiek beter is dan het andere kinderdagverblijf, maar vooral anders…
Als je je kind naar de kinderopvang wilt brengen, moet je dit minimaal 4 maanden van te voren inschrijven. Je kunt dan voorkeur aangeven bij welk kinderdagverblijf je je kind graag wilt hebben. Er wordt dan gekeken naar de aanvraag, maar meestal wordt het kind geplaatst bij de dichtstbijzijnde opvang. Als je inschrijft bij een particulier kinderdagverblijf, dan geldt dit niet, omdat je dan als ouder het grootste deel zelf betaald.
Om de vorderingen van de kinderen van 0 tot 6 bij te houden, zijn er wel toetsen ontwikkeld. Deze worden niet gebruikt als toetsing van het kinderdagverblijf, maar wel om de kind-ontwikkelingen bij te houden en de overdracht te kunnen doen naar het basisonderwijs. Natuurlijk wordt dit ook met ouders besproken.
De norm voor kinderen van 0-3 jaar is dat er 1 leidster per 4 kinderen is, bij kinderen van 4-6 jaar is dit 1 op de 7 kinderen. Het is belangrijk dat de kinderen genoeg tijd en aandacht van de leidster krijgt.
Ook in de kinderopvang zijn kinderen met speciale behoeften. Zij hebben (net als op de basisschool) een individuele begeleider, maar gaan wel zo veel mogelijk mee in de groep.
Het is belangrijk dat ouders en pedagogisch medewerkers samen overleggen over het kind. Samen zorgen ze voor ondersteuning, groei, ontwikkeling en het leerproces. Dit wordt steeds meer een verplichting.
Uitgangspunt is ook dat spelen erg belangrijk is: Vrij spelen, maar ook begeleid spelen.
Als kinderen moeite hebben met sociale vaardigheden zijn daar speciale pakketten voor, maar er wordt geprobeerd om dit zoveel mogelijk te integreren in het totaalpakket.
Als er leerlingen zijn met bepaalde diagnoses, dan wordt dit kind besproken in een multidisciplinair team, zodat er extra begeleiding is die goed is afgestemd op het kind. Integratie van dit kind is heel belangrijk. Hiervoor worden extra faciliteiten geboden door de overheid.
Uitgangspunten zijn: 1) Het kind geeft zelf de interesses en behoeftes aan! Als een kind nog niet toe is aan tellen, dan komt dat later wel. Geen druk, geen verplichting! 2) Leergebieden die aan bod komen volgens het curriculum zijn niet zo zeer vakgebonden (zelfexpressie, onderzoeken in eigen leefomgeving, lichamelijke beweging/ontdekking, positie in de maatschappij, etc) 3) uitgaan van de competenties van het kind 4) waarden en normen!!

Leerkrachten moeten een universitaire opleiding hebben van 5 jaar. Als je vakleerkracht wilt worden, moet je daar nog cursussen achteraan doen. Al het onderwijs op deze universiteit is gebaseerd op onderzoeken. Eigen onderzoeken en onderzoeken van anderen. Er wordt geleerd om argumenten te geven, beslissingen te nemen en uit te leggen waarom dingen nodig zijn in combinatie met pedagogische aanpak/problemen. Studenten leren ook onderzoeken op te zetten.
Om toegelaten te worden op de universiteit moet je eerst een test doen (meerkeuze). Als je hiervoor geslaagd bent, krijg je een interview. Eerst komen er ongeveer 4 studenten samen en zij gaan aan de hand van een actueel artikel een groepsdiscussie voeren. Er zijn 3 mensen van de universiteit die dit volgen/bekijken. Daarna worden de studenten één voor één terug geroepen en krijgen ze een individueel gesprek om hun motivatie uit te leggen en het groepsgesprek te evalueren. De sollicitanten krijgen een beoordeling en alleen de beste van de beste gaan door en mogen de opleiding volgen (van de 1400 mensen die het examen halen, worden er 120 toegelaten!)
Het onderwijs op de universiteit is gratis. Studenten krijgen zelfs geld van de overheid voor eten en wonen.
We hebben tijdens deze presentatie veel geleerd over de gang van zaken rondom het kinderdagverblijf en over de opleiding die leerkrachten moeten volgen om leerkracht te kunnen worden.

Na deze 2 uur durende presentatie hadden we nog wat vrije tijd om tot rust te komen of door Helsinki te wandelen. Rond kwart voor 7 vertrokken we naar een restaurantje in Helsinki waar we konden genieten van een 3-gangenmenu met vis of eend met een lekker toetje.

Morgen alweer de laatste dag van onze reis, waarbij we een bezoek brengen aan de Daycare in Vantaa en ’s middags alles zullen evalueren en op een rijtje zetten. Natuurlijk proberen we dan ook al te kijken welke dingen we zeker mee moeten nemen naar Kloosterzande/Lamswaarde.

Vanmorgen stond de wekker nog iets vroeger, omdat we nog een half uurtje eerder moesten vertrekken. Voor 7.10 uur moesten we ontbeten hebben en ook al uitgecheckt zijn uit de kamer. We vertrokken om 7.10 uur naar het station om met de trein naar Vantaa te gaan. We zaten in dezelfde wijk als gisteren, maar helemaal aan de andere kant. Vandaag stond het bezoek aan het kinderdagverblijf Simonmetsä (= Simon’s forest) op het programma.

Dit kinderdagverblijf heeft 4 vestigingen en in totaal 184 kinderen met 36 leidsters.
Op de vestiging waar we geweest zijn, waren 59 kinderen verdeeld over 4 groepen.
De vier verschillende vestigingen hebben veel contacten met elkaar en doen ook regelmatig activiteiten samen.
Oorspronkelijk was dit kinderdagverblijf gestart als opvang voor speciale (=gehandicapte) kinderen. Nu, zo’n 30 jaar later, zitten er zowel kinderen met een handicap als ook kinderen zonder handicap. Er zijn nog wel kinderen met speciale leerbehoeften, maar veel minder.
De 4 verschillende groepen op deze locatie:
- Sun Valley: een geïntegreerde groep met kinderen van 4-5 jaar (12 kinderen)
- Maple hill: een geïntegreerde pre-school groep van 6 jarigen (12 kinderen)
- Cat corner: pre-school groep met 13 kinderen en een groep van vierjarigen van 8 kinderen.
- Happy house: een groep met kinderen van 1 tot 4 jaar (14 kinderen)
Per 12 kinderen in een groep staan 2 leidsters en 1 verpleegster. Dit is mede omdat het geïntegreerde groepen zijn met kinderen met speciale behoeften.
Het dagschema van het kinderdagverblijf:
6.15 uur gaan ze open
8.00 uur ontbijt
8.30 uur start van de ochtend met dagintroductie, gesprekken, muziek, etc
9.00-11.00 uur binnen en buitenactiviteiten
11.00 uur lunch
12.00-14.00 uur slapen, rusten, rustige activiteiten
14.00 uur snack
14.30 uur na-middag gesprekken met de kinderen
14.30 uur spelen en spelactiviteiten (binnen en buiten)
17.30 uur sluitingstijd
De activiteiten varieren van buiten spelen (nu veelal schaatsen en skiën), tot binnen letters leren, spelen, knutselen, etc. De meeste kinderen komen om 8 uur. Als kinderen vroeger komen, komen ze naar een gezamenlijk ruimte en vanaf 8 uur gaan ze naar hun lokaal.
Tijdens het rondkijken in de groepen viel ons op dat er veel rust is. Veel tijd en ruimte voor individuele aandacht. Kinderen zijn steeds korte tijd bezig en er wordt veel gewisseld van activiteiten.

De thema’s waar dit kinderdagverblijf dit jaar aan werkt:
Het nieuwe curriculum, Finland 100 jaar, integratie (elk kind mag kind zijn!), samenwerking met bejaardenhuis in de buurt, 100 bewegingen per dag (tussendoor veel beweegmomenten, maar ook gezamenlijk naar buiten met alle kinderen samen), leidsters leren van elkaar (vergaderingen, studiemomenten, waarbij leraren elkaar dingen leren en laten zien)
De werkdoelen en visie van dit kinderdagverblijf:
* Elk kind heeft kraachten en kwaliteiten. Leidsters moeten die zoeken bij elk kind. Ieder kind is goed in iets. Positieve psychologie.
* Gesprekken met kinderen moeten van hoge kwaliteit zijn. Leidsters doen mee met de kinderen, maken contact met diepgang
* Ieder geeft uniek les. Kinderen hebben periodes waarin ze dingen (willen) leren. Ieder leert op zijn eigen tempo. Dit moet meegenomen worden in de planning van/door de leidsters.
* Kinderen leren in alle situaties
* Verschillende informatie-technieken
* Kinderen en ouders hebben invloed op de planning van de activiteiten
* Verschillende activiteiten per week
* Leidsters weten wat ieder kind nodig heeft. Observeren is hierbij heel belangrijk
* Leidsters weten wat leergebieden zijn en ze kunnen deze toepassen in verschillende situaties.
De visie van dit kinderdagverblijf: Grondlegger zijn in het bouwen aan het welzijn, het leren, de integratie en het maatschappelijk belang van elk kind.

De overgang van pre-school naar basisonderwijs:
Als er kinderen zijn met speciale leerbehoeftes wordt in de herfst al begonnen met overdracht. Deze kinderen worden vroeg gevolgd en vaak is daar een specialistisch team omheen.
Voor alle leerlingen is een leerlingvolgsysteem (vergelijkbaar met kijk) en dit helpt bij de overdracht. Er zijn observatieformulieren die leerkrachten gebruiken bij de overdracht. Ouders zijn hier ook bij betrokken. Twee keer per jaar hebben leidsters gesprekken met ouders. De formulieren die de leidsters invullen voor de overdracht naar de basisschool worden eerst met ouders besproken voordat ze met de leerkrachten van het basisonderwijs worden besproken. De leidsters proberen van te voren met de kinderen kennis te maken op het basisonderwijs. Vaak komen de leerkrachten van de eerste klas (groep 3) ook nog een keer terug kijken op het kinderdagverblijf.
De kinderen maken zelf een overzicht van wat ze vinden dat ze kunnen, wat ze nog niet zo goed kunnen en wat ze willen leren (op het gebied van vaardigheden, maar ook (sociaal) gedrag). Leidsters lezen het voor en de kinderen vullen aan en kleuren het gebied (rood= ik kan het nog niet, geel= ik kan het al een beetje, groen  = ik kan het al)

Er zijn verschillende overlegmomenten:
- 1 x per jaar is er een speciale dag voor de werkontwikkeling
- unit meeting: 1 x per maand vergadering over pedagogische zaken (1,5 uur)
- house meeting: 2x per maand worden alledaagse zaken besproken, de samenwerking. Eén persoon per team van de verschillende locaties komen samen. (1,5 uur)
- Teamvergadering: 1x per week activiteiten per groep, alle leidsters tijdens de slaaptijd. De leidsters van elke groep die zorg hebben voor de kinderen. (1,5 uur)
 - Leidsters doen vaak mee aan trainingsmomenten/evenementen

Elke groep werkt aan zijn eigen thema. Afhankelijk van wat de kinderen in de groep willen. Dit is niet hetzelfde voor de verschillende jaargroepen.
De leidsters werken ongeveer 38 uur en 3 kwartier per week. Hier zit voorbereiding en planning in. De dagen en uren per dag zijn verschillend. Leidsters groeien meestal met een groep mee, dus meerdere jaren dezelfde juf. Als het echt nodig is om een leerling te wisselen, dan gaat er of een juf mee of een groepje ‘vriendjes’.
De directeuren van de 12 kinderdagverblijven van Vantaa komen maandelijks bij elkaar om te overleggen, o.a. waar nieuwe leerlingen het beste kunnen komen, op welk kinderdagverblijf.
Binnen de kinderdagverblijven is er nauwelijks ouderparticipatie. Ouders mogen wel, maar komen niet/nauwelijks. Ouders hebben groot vertrouwen in de leidsters en hebben ook niet de noodzaak om te komen in het dagverblijf.

Na dit bezoek zijn we met de trein terug gegaan naar het hotel om een hapje te eten.
De middag hebben we gevuld met het evalueren van deze studiereis en we hebben samen gekeken wat we mee kunnen nemen naar onze school/scholen/kinderdagverblijven. Uiteraard wordt dit binnenkort ook gecommuniceerd met ouders.

Rond 15.00 uur vertrekken we richting het vliegveld en om 18.00 uur gaat ons vliegveld weer terug naar Nederland.